Chủ tịch Hồ Chí Minh phân tích: "Nếu Đảng ta không biết chọn lọc, kết nạp, đề bạt đồng chí mới thì đâu có như ngày nay. Người vạch rõ tính tất yếu, yêu cầu, phương châm, phương pháp của công tác phát triển Đảng: "Để làm tròn nhiệm vụ rất nặng nề nhưng rất vẻ vang... Đảng phải phát triển tổ chức của mình một cách thận trong, vững chắc và rộng rãi trong quần chúng".
Vấn đề chất lượng Đảng viên Người dạy rằng, Đảng mạnh không phải chỉ do số lượng Đảng viên quyết định; số lượng đảng viên chỉ trở thành sức mạnh một khi nó đạt những yêu cầu về chất lượng. Theo Người, nếu không quán triệt và thực hiện đúng đắn vấn đề có tính nguyên tắc đó, dù có kết nạp được nhiều Đảng viên, dù số lượng đảng viên tăng, vẫn không làm cho tổ chức Đảng mạnh lên mà trái lại có khi còn làm cho tổ chức Đảng trở nên lõng lẻo, biến Đảng thành câu lạc bộ, không làm tròn vai trò người lãnh đạo. Do vậy, Người luôn nhắc nhở: "Đảng không phải chỉ cần số cho nhiều, tuy nhiều là tốt, nhưng phải có chất lượng của người Đảng viên". Người đặc biệt nhấn mạnh khi tiến hành phát triển Đảng "Phải nắm vững phương châm phát triển Đảng là trọng chất hơn lượng".
Ngày nay, đất nước ta bước vào một giai đoạn phát triển mới. Thắng lợi của sự nghiệp này gắn liền với trách nhiệm lãnh đạo và hoạt động của Đảng. Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định tạo nên những thành tựu đổi mới to lớn hơn. Điều đó đòi hỏi Đảng hơn bao giờ hết phải tiếp tục nâng cao phẩm chất cách mạng và khoa học, không ngừng củng cố sức mạnh chiến đấu, lãnh đạo có kết quả công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước trong những tình huống mới hết sức phức tạp, yêu cầu xây dựng Đảng ngang tầm đòi hỏi của thời kì đặt ra cho công tác phát triển Đảng những yêu cầu mới. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, vấn đề trọng yếu trong công tác phát triển Đảng là: phải xác định và vận động đúng đắn tiêu chuẩn đảng viên. Đây là vấn đề then chốt. Tiêu chuẩn đảng viên là những chuẩn mực, phản ánh bản chất của người đảng viên, là căn cứ để phân biệt sự khác nhau giữa người đảng viên với quần chúng, là cơ sở để cho từng đảng viên tự tu dưỡng, phấn đấu, rèn luyện và là căn cứ để thu nạp những quần chúng tốt vào Đảng, loại bỏ những Đảng viên thoái hoá ra khỏi Đảng. Tiêu chuẩn đảng viên trong mỗi giai đoan, mỗi thời kỳ cách mạng biểu hiện tuy có khác nhau song bản chất của nó không hề thay đổi. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ những tiêu chuẩn cơ bản thể hiện bản chất đó:
"Từ nay về sau, tất cả các Đảng viên cán bộ và chi bộ thường xuyên ôn lại, tự liên hệ và giữ cho đúng những tiêu chuẩn của người đảng viên.
1. Suốt đời kiên quyết chiến đấu cho chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản.
2. Rèn luyện tư tưởng vô sản, sửa chữa những tư tưởng sai lầm kiên quyết đứng hẳn trên lập trường giai cấp công nhân, không đứng chân trong chân ngoài.
3. Đặt lợi ích của Đảng lên trên hết, trước hết. Biết đem lợi ích riêng, lợi ích của cá nhân phục tùng lợi ích chung của cách mạng.
4. Tuyệt đối chấp hành nghị quyết và đường lối của Đảng.
5. Liên hệ chặt chẽ với quần chúng.
6. Luôn luôn cố gắng học tập, thật thà tự phê bình và thành khẩn phê bình đồng chí mình".
Khi vận dụng tiêu chuẩn Đảng viên để xem xét kết nạp quần chúng vào Đảng, Người căn dặn các tổ chức Đảng phải đặc biệt quan tâm đến sự giác ngộ, lòng trung thành, thái độ trách nhiệm với Đảng, với nhân dân của người xin vào Đảng, Người nhấn mạnh: "Gọi là đảng viên thì phải nhận rõ, phải biết rõ Đảng ta phải làm gì, vào Đảng để làm gì".
Phát triển Đảng phải luôn luôn đi đôi với củng cố Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh coi đây là hai vấn đề rất quan trọng của công tác xây dựng Đảng, có quan hệ hữu cơ với nhau. Củng cố Đảng tốt là điều kiện để tiến hành phát triển Đảng có chất lượng. Phát triển Đảng có chất lượng là cơ sở để củng cố Đảng tốt hơn. Do đó, cấp uỷ Đảng cần phải xem xét công tác củng cố và phát triển Đảng là một công tác quan trọng và thường xuyên. Phải coi trọng giáo dục và rèn luyện đội ngũ đảng viên để mỗi đảng viên vừa là "người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành của nhân dân", là tấm gương để quần chúng ngưỡng mộ, noi theo.
Để thực hiện có hiệu quả công tác phát triển Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy các tổ chức Đảng phải có kế hoạch, phải có kiểm tra, đôn đốc và thường xuyên tổng kết rút kinh nghiệm. Đồng thời phải gắn kết hoạt động phát triển Đảng với các hoạt động xây dựng Đảng, xây dựng đơn vị và thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát huy được sức mạnh tổng hợp của các ngành, các lực lượng tham gia cách mạng phát triển Đảng./.
VĂN THANH
